سرویس تحلیل و گزارش

آمار تفکیکی فروش خودروسازان در آمریکا طی ماه جولای 2020 در حالی اعلام شد که فروش شرکت هایی چون تویوتا و هوندا طی این مدت کاهش و در مقابل حجم فروش شرکت هایی چون هیوندای و مزدا افزایش یافت.

ایلان ماسک مدیرعامل شرکت خودروسازی تسلا و اسپیس ایکس، سالی رویایی و خارق العاده را پشت سر می گذارد، چه او را فردی تحسین برانگیز بنامید و چه نفرت انگیز!

روند صعودی قیمت خودرو در بازار این روزها همچنان ادامه دارد و مرزهای جدید قیمتی پی در پی فتح می‌شوند، این در حالی است که انتظار می‌رفت با توجه به آرامش نسبی در بازار ارز (حداقل طی روزهای گذشته)، قیمت‌ها کاهشی شده یا به ثبات نسبی برسند. تداوم افزایش قیمت خودرو البته در شرایطی است که فعالان بازار می‌گویند خرید و فروش چندانی صورت نمی‌گیرد

خودروساز این روزها با ناامیدی از اجرای مکانیزم قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا توسط سیاست‌گذار خودرویی، به‌دنبال فروش خودرو در تالار نقره‌ای بورس کالا است. طبق ماده ۱۸ قانون توسعه ابزارها و نهاد‌های مالی مصوب سال ۸۸ دولت مکلف است کالاهای پذیرفته شده در بورس کالا را از نظام قیمت‌گذاری خارج کند. به این ترتیب خودروسازان امید زیادی به پذیرش در بورس کالا دارند تا بتوانند از این مسیر محصولات خود را با توجه به حاشیه بازار عرضه کنند.

دومین دور پیش‌فروش فوق‌العاده خودروهای داخلی با ریزش قابل توجه حجم پیش‌خریداران همراه شد. این اتفاق اولا تحت تاثیر افزایش قابل توجه نرخ کارخانه‌ای محصولات در پیش‌فروش رخ داده و دوم اینکه به سختگیرانه‌‌تر شدن شرایط ثبت‌نام مربوط است. رانت قیمت در پیش‌فروش مرحله دوم نسبت به مرحله اول کاهش پیدا کرده است

سه روز دیگر، دو سالانه تحریم صنعت خودرو تمام می‌شود و این صنعت سومین سال از اعمال محدودیت‌های بین‌المللی را تجربه می‌کند. دوسال پیش همراه با نقض برجام توسط رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا، تحریم‌ها علیه اقتصاد ایران آغاز شد. این در شرایطی است که صنعت خودرو در خط مقدم محدودیت‌های بین‌المللی دونالد ترامپ قرار گرفت.

در شرایطی که دولت همچنان زیر بار لغو قیمت‌گذاری دستوری خودروهای داخلی نمی‌رود، مدتی است پیشنهاد عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده است. مدافعان این طرح معتقدند با عرضه خودرو در بورس کالا، فروش خودروسازان شفاف‌تر و کشف قیمت نیز انجام خواهد شد.

پویش داخلی‌سازی قطعات توقعات زیادی برای کم کردن هزینه تولید و به دنبال آن کاهش قیمت خودرو به وجود آورد، این در شرایطی است که با دور جدید افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو حالا این سوال مطرح شده که داخلی‌سازی چه سهمی در تعیین قیمت خودرو دارد؟

طی دو دهه اخیر در حالی چند پروژه «خودروی ارزان» یا «ارزان‌سازی» در صنعت خودروی ایران به اجرا درآمده که هیچ کدام موفق نبوده‌اند. با وجود این ناکامی‌ها اما این روزها باز هم پرونده تولید «خودروی ارزان» توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و البته خودروسازان و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری باز شده است.

با ارائه صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، مشخص شد صنعت خودروی ایران طی سال ۹۸ بالغ بر ۱۸ هزار میلیارد تومان زیان دیده است.

بازار خودرو این روزها کم رمق است. پیش ازتحریم، بازار از سوی خودروسازان نیمه‌دولتی، شرکت‌های خصوصی و همچنین واردات تامین می‌شد، این در شرایطی است که در حال حاضر، دو خودروساز بزرگ کشور چشم‌انداز چندان روشنی برای رسیدن به هدف تولید یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاهی در سال‌جاری ندارند. از سوی دیگر تولیدکنندگان بخش خصوصی به‌واسطه تحریم و کوچ شرکت‌های خارجی از ایران فعالیت خود را متوقف یا به تعداد محدودی تولید دارند.

ایران‌خودرو و سایپا به ترتیب اولین طرح مشارکت در تولید و دومین طرح پیش‌فروش محصولات خود در سال جاری را کلید زدند، این در شرایطی است که خبری از اجرای مرحله دوم فروش فوق‌العاده نیست. به‌نظر می‌رسد دلیل تعلل در اجرای طرح فروش فوق‌العاده بلاتکلیفی در اعلام قیمت‌های جدید ازسوی شورای رقابت باشد.

معاون سازمان خصوصی‌سازی روز گذشته جزئیات عرضه ETF‌ها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله) جدید را اعلام و تاکید کرد که سهام خودروسازان نیز به زودی عرضه خواهد شد.

در روزهایی که رشد شدید قیمت خودرو نشان داد سیاست‌های دستوری و حتی تغییر روش‌های فروش نتوانسته بازار خودرو را آرام کند، تصمیم‌سازان این بار به فکر تشکیل کلینیکی برای درمان دردهای این بازار افتاده‌اند

آیا زیان تولید با افزایش قیمت جبران خواهد شد؟ این سوال پاسخ‌های متفاوتی دارد؛ به‌طوری‌که دست‌اندرکاران صنعت خودرو افزایش قیمت را تنها مسیر جبران زیان خودروسازان می‌خوانند، حال آنکه اقتصاددانان معتقدند زیان با افزایش قیمت جبران نمی‌شود؛ بلکه کاستن از هزینه‌های اضافی نامرتبط با تولید و همچنین رشد بهره‌وری می‌تواند از زیان تولید بکاهد.

هیات دولت اوایل تیر ماه امسال پیش‌نویس نهایی برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع ایران و چین را به تصویب رساند، برنامه‌ای که طی آن قرار است طرف چینی بین ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار در بخش‌های مختلف اقتصاد ایران سرمایه‌گذاری کند. اگرچه این سند هنوز به تایید و امضای چینی‌ها نرسیده و جزئیات آن نیز اعلام رسمی نشده، با این حال به‌نظر می‌رسد «خودروسازی» یکی از حوزه‌های مشارکت طرفین در این سند ۲۵ ساله است.