سرویس تحلیل و گزارش

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به بررسی ابعاد شیوع کرونا بر بخش‌های صنعت، معدن و پتروشیمی کشور پرداخته و در این بین، آثار همه‌گیری این ویروس بر خودروسازی را نیز مورد ارزیابی قرار داده است.

تکلیف دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو برای سال ۹۹ هنوز مشخص نیست، حال آنکه این موضوع سبب بلاتکلیفی خودروسازان و سرگردانی مشتریان شده است.

دو خودروساز بزرگ کشور در شرایطی پیش‌فروش برخی از محصولات خود را از هفته جاری آغاز کردند که هنوز موفق به رفع تعهدات سال گذشته نشده‌اند. تعهدات معوق از سالی به چالش خودروسازی کشور تبدیل شد که خودروسازان بدون برنامه‌ریزی تولید و تنها با هدف کسب نقدینگی به پیش‌فروش محصولات تولیدی خود پرداختند؛ به‌طوری‌که در سال ۹۷ تخمین زده شد خودروسازان بیش از یک میلیون دستگاه خودرو پیش‌فروش کردند.

تولید محصولات سواری در سه خودروساز بزرگ کشور طی فروردین امسال و در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته افت کرد. این افت البته از ناحیه سایپا رخ داده، چه آنکه فقط این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی با روند نزولی تولید مواجه شده است و دو خودروساز دیگر، افزایش تیراژ را به خود دیده‌اند.

ستاد تنظیم بازار برای تعیین قیمت خودرو در شرایطی در انتظار نظر مشورتی کمیته خودرو، شورای رقابت و در نهایت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان است که پیش از این هریک از این نهادها، مرجعی برای قیمت‌گذاری خودرو شناخته می‌شدند. کمیته خودرو، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان و همچنین شورای رقابت به ترتیب در سال‌هایی به‌عنوان مرجع تعیین‌کننده قیمت، به قیمت‌گذاری خودرو می‌پرداختند.

داستان تولید محصولات ناقص گویا دوباره در خودروسازی کشور آغاز شده است، آن هم در حالی که وزارت صنعت،معدن و تجارت و البته مسوولان ایران خودرو و سایپا وعده پایان این ماجرا را در زمستان سال گذشته داده بودند. بنابر اخبار رسیده از دو خودروساز بزرگ کشور، آنها نه تنها در اواخر سال گذشته، بلکه در همین فروردین ماه نیز به دلیل کمبود قطعات، بخشی از محصولاتشان را به‌صورت ناقص تولید کرده و امکان تجاری‌سازی شان را نیافته‌اند.

خودروسازی‌های بخش خصوصی یک به یک از عرصه تولید خودرو در کشور حذف می‌شوند. طبق آمارهای منتشره از سوی وزارت صمت برخی از شرکت‌های خصوصی خودروساز طی دو سال گذشته فعالیت خود را متوقف کردند این در شرایطی است که تعداد دیگری با تیراژ اندک همچنان به تولید مشغول هستند

بعد از نامگذاری سال ۹۹ به‌عنوان سال جهش تولید، وزارت صنعت، معدن و تجارت به فاصله اندکی برنامه تولید خودرو را فارغ از مشکلات و مصائبی که سال‌هاست گریبانگیر این صنعت شده، اعلام کرد.

خودروسازان چینی با عبور از ویروس کرونا در شرایطی یک به یک فعالیت خود را در شهر ووهان آغاز می‌کنند که شرکت‌های آمریکایی و اروپایی با اعلام زمان‌های غیرقطعی برای بازگشایی خطوط تولید، اطمینانی به شروع فعالیت خود در آینده نزدیک ندارند. این نااطمینانی از یک‌سو به ابهام در کنترل ویروس کرونا در کشورهای اروپایی و آمریکا برمی‌گردد و از سوی دیگر به کارخانه‌های قطعه‌سازی که وظیفه و مسوولیت تامین قطعات مورد نیاز خودروسازان را بر عهده دارند اما هم اکنون تحت‌تاثیر شیوع این ویروس خطوط تولید خود را متوقف کرده‌اند.

نحوه قیمت‌گذاری خودرو در سال‌جدید به‌دلیل اختلاف‌نظر برخی اعضای ستاد تنظیم بازار بلاتکلیف ماند. دوشنبه گذشته در اولین جلسه خودرویی ستاد تنظیم بازار، قرار بر تعیین نهایی دستورالعمل قیمت خودرو بود حال آنکه به‌نظر می‌رسد اعضای این ستاد چندان هماهنگی در تعیین فرمول قیمت‌گذاری ندارند.

رئیس سازمان محیط زیست در واکنش به نامه نگاری خودروسازان و وزیر صمت با معاون اول رئیس جمهور، مخالفت قطعی خود را با هرگونه فرصت مجدد به خودروسازان برای ارتقای استاندارد خودورها اعلام کرد.

گزارش ارائه شده از سوی سه شرکت ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو در پایان سال گذشته به سازمان بورس، حکایت از رشد فروش این سه خودروساز دارد. به‌طوری‌که سه خودروساز یاد شده در مجموع ۸۸۷ هزار و ۶۳۰ دستگاه خودرو در سال ۹۸ به فروش رساندند که از این تعداد خودروی تولیدی ۳۶ هزار میلیارد تومان در آمد کسب کرده‌اند.

در شرایطی که شیوع کرونا بسیاری از کسب‌و‌کارها و صنایع در جهان را به کما برده، زنجیره خودروسازی در دنیا نیز از گزند همه‌گیری این ویروس در امان نمانده و هم اکنون بسیاری از شرکت‌های خودروساز تولید را متوقف و برخی از سایت‌های خود را وارد عرصه مبارزه با این ویروس مهلک کرده‌اند.

صنایع خودرو و قطعه کشور هر سال پس از پایان تعطیلات نوروزی، فعالیت خود را از سر می‌گیرند، امسال با شرایطی متفاوت ناشی از شیوع ویروس کرونا مواجه شده‌اند؛ به‌طوری‌که خطرات و هزینه‌های اقتصادی-اجتماعی سنگین این بیماری، ازسرگیری تولید را با تردیدی بزرگ مواجه کرده است. از آن سو، تعطیل نگه داشتن خطوط تولید خودروسازی و قطعه‌سازی نیز تبعات اقتصادی سنگینی به دنبال دارد.

سال ۹۸ برای صنعت خوردوسازی کشور، سالی سخت و پر از بالا و پایین بود. بارها تا مرز ورشکستگی و واگذاری سهام هایشان پیش رفتند اما در نهایت با تزریق تسهیلات، همت قطعه سازان و تدابیری توانستند یکبار دیگر از مرز نابودی فاصله گیرند و تیراژهای تولید را افزایش دهند.

سال ۹۸ سالی سخت و دشوار برای خودروسازی کشور بود؛ به‌طوری‌که امسال دو خودروساز بیشترین زیان انباشته طی نیم قرن فعالیت را تجربه کردند. آنچه مشخص است خودروسازی کشور دهه‌هاست که با مشکلات بی‌شماری دست و پنجه نرم می‌کند. این در شرایطی است که وقوع هر رویداد سیاسی و اقتصادی در این صنعت توفانی به پا می‌کند.