سرویس تحلیل و گزارش

طی سال‌های اخیر با ظهور اپلیکیشن‌های رزرو تاکسی، جهان شاهد وقوع انقلابی در صنعت تاکسی‌رانی بوده است.

از ابتدای عرضه نخستین خودرو در بورس‌کالا، تاکنون ۴هزار و ۸۰دستگاه خودرو مورد معامله قرار گرفته است. مزیت این نوع عرضه در قیاس با قیمت‌گذاری دستوری این است که اولا مصرف‌کننده با قیمت کمتر و شفاف‌تری نسبت به بازار، خودرو خریداری می‌کند، ثانیا رانتی که نصیب واسطه‌گر می‌شد به خزانه خودروساز می‌رود و سوم اینکه از زیان‌دهی خودروسازان کاسته می‌شود.

شرکت پارس‌خودرو از فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران حذف شد و طی اطلاعیه‌ای که دو روز پیش توسط شرکت فرابورس منتشر شد به بازار پایه فرابورس منتقل شده است.

صورت‌های مالی خودروسازان در نیم‌سال اول ۱۴۰۱ نشان از گسل ۱۸ درصدی «قیمت فروش» و «بهای تمام شده تولید» دارد. آمارهای ارائه شده حکایت از آن دارد که به واسطه قیمت‌گذاری دستوری و ساختار معیوب خودروسازی، بهای تولید خودرو در سه خودروساز بزرگ کشور بالغ بر ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بوده، حال آنکه قیمت فروش، ۱۱۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است.

برخی از کشورهای خاورمیانه با اینکه نقش مهمی در سیاست جهانی نفت ایفا می‌کنند، اما همچنان مصمم هستند با خودروهای برقی و پنل‌های خورشیدی دوره گذار به انرژی پایدار را سرعت بخشند. یکی از این کشور‌ها عربستان سعودی است که در سیاستگذاری خود از غرب، به‌ویژه نروژ الهام گرفته است.

بعد از مدت‌ها کش‌و‌قوس بر سر واگذاری سهام دولت در خودروسازی‌ها، حالا واگذاری به کاهش تصدی‌گری تغییر مسیر داده و حتی سندی در این زمینه تهیه شده است.

تولید هفت‌ماهه خودرو در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در سه خودروسازی بزرگ کشور از رشد ۱۳درصدی حکایت دارد. طبق آخرین گزارشی که سامانه کدال منتشر کرده سه شرکت ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در هفت ماه امسال، در مجموع ۵۶۵هزار و ۶۴۹دستگاه انواع خودروی سواری و وانت تولید کرده‌اند. با این حال تیراژ ماهانه با ثبات همراه بوده است.

قیمت‌گذاری دستوری این روزها به واسطه عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا، در مسیر حذف قرار گرفته است. در واقع وزارت صمت با عرضه خودرو در بورس کالا هم مقدمات حذف قرعه‌کشی خودرو را فراهم می‌کند و هم بدون آزادسازی خودرو قیمت‌گذاری دستوری را نیز منتفی خواهد کرد. صمتی‌ها به این نکته آگاهند که چرخ خودروسازان با قیمت‌گذاری دستوری خوب نخواهد چرخید.

واگذاری سهام دولت در خودروسازی‌ که قرار بود شهریورماه امسال تعیین تکلیف شود، این روزها با رویکردی جدید به ماندن دولت در خودروسازی تغییر مسیر داده است.

در حال حاضر تقاضا برای خودروهای هیبریدی رو به فزونی نهاده و موجب شده تویوتا و سایر خودروسازان را به این فکر وادارد که حتی در زمانی که صنعت به سمت خودروهای تمام‌برقی پیش می‌رود، خودروهای هیبریدی گازی-الکتریکی سهم خود را در بازار خواهند داشت.

معضل خودروهای فرسوده حالا تبدیل به ابر بحران شده است. با این حال به نظر می‌رسد دولت و مجلس هنوز به یک همگرایی درباره راه‌حل بحران فرسوده‌ها نرسیده‌اند. طبق آمارهای رسمی در حال حاضر حدود ۱۰میلیون و ۵۰۰هزار وسیله نقلیه فرسوده در کشور وجود دارد که این به معنای فرسودگی یک‌چهارم وسایل نقلیه است.

بررسی عملکرد صنعت خودرو کشور در حدودا ۴۰ ماه گذشته نشان می‌دهد خودروسازان هرچند توانسته‌اند از شوک‌های اولیه تحریم سال ۹۷ نجات یافته و به ثباتی نسبی در تیراژ برسند، با این حال بسیار کمتر از ظرفیت اسمی خود تولید دارند و این موضوع از مسائلی مانند کمبود نقدینگی، اثرات پایدار تحریم و البته بحران‌های جهانی مانند کمبود ریزتراشه‌ها سرچشمه می‌گیرد.

سامانه پرحاشیه فروش خودرو که اردیبهشت‌ماه سال جاری با اصرار وزارت صمت و مخالفت خودروسازان راه‌‌اندازی شد، پس از فعالیت کمتر از ۶ ماه در شرایطی خروج بی سرو‌صدایی را تجربه کرد که حالا این سوال مطرح است که آیا وزارت صمت در این مدت کوتاه به اهداف تدوین‌شده در راستای یکپارچگی فروش خودرو رسید که حالا مبادرت به حذف آن کرده است؟

کارنامه شش‌ماه نخست دولت در حوزه خودرو هرچند نشان از اقدامات مهمی مانند حذف خودروهای ناقص و عرضه برخی خودروها در بورس‌کالا دارد، اما بیشتر پروژه‌های تعریف‌شده در این زمینه، به سرانجام نرسیده است و باید منتظر ماند و دید در نیمه دوم سال چه سرنوشتی پیدا می‌کنند. اصلاح وضعیت خودرو جدا از اینکه لغو تحریم‌های بین‌المللی را می‌طلبد، به جسارت نیاز دارد.

یک‌هزار و ۶۲دستگاه خودروی خارجی رسوبی که از سال۹۶ با عنوان قاچاق در انبار‌های گمرکات ۹استان کشور دپو شده بود، پنج‌شنبه گذشته به مزایده گذاشته شد و تاچند روز آینده اسامی برندگان این مزایده اعلام می‌شود

تأثیری که گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها بر وسایل نقلیه مدرن داشته‌اند قابل انکار نیست.