سرویس تحلیل و گزارش

دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی به آسیب‌شناسی وضعیت مالی شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا پرداخت و پیشنهادهای اصلاحی نیز برای بهبود وضعیت جاری ارائه کرد.

روند تخلیه انبار خودروسازان در اردیبهشت ماه سرعت گرفت؛ موضوعی که با اقدام آنها مبنی بر تکمیل و تجاری‌سازی محصولات ناقص در ارتباط است. با این حال درباره آینده ناقص‌ها سه سناریو مطرح است که در بدبینانه‌ترین حالت و با توجه به برنامه تولید ۴/ ۱میلیون دستگاهی امسال صنعت خودرو، امکان دارد تعداد آنها از رکورد سال گذشته نیز عبور کند.

موتور تولید زیان در خودروسازی همچنان روشن است. صورت‌های مالی سه خودروساز بزرگ کشور در سال۱۴۰۰ که به تازگی در سامانه کدال منتشر شده است از زیان ۹هزار و ۴۵۰میلیارد تومانی تولید حکایت دارد. این در شرایطی است که زیان انباشته نیز قله ۷۵هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی را فتح کرده است.

با اینکه عرضه خودرو در بورس‌ کالا به عنوان راهکاری میانه و معتدل برای کشف قیمت مطرح است، اما وزارت صمت اجرایی شدن آن را در مقطع فعلی به صلاح نمی‌داند و با صدور اطلاعیه‌ای، دلایل مخالفت خود را با بورسی شدن خودرو اعلام کرده است.

با ابلاغ قانون ساماندهی صنعت خودرو از سوی مجلس شورای اسلامی، حالا این ابهام بزرگ به وجود آمده که قیمت‌گذاری خودرو چه تکلیفی دارد و مرجع تصمیم‌گیر در این ماجرا کیست؟

طبق هدف‌گذاری وزارت صمت، امسال تولید خودرو توسط دو خودروساز اصلی به یک‌میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خواهد رسید. این در حالی است که طبق آخرین آمار، خودروسازان تا پایان سال گذشته بالغ بر ۱۱۰هزار میلیارد تومان زیان انباشته به ثبت رسانده‌اند. حال پرسش اصلی این است که رشد تیراژ همراه با زیان چه توجیهی دارد؟

خودروسازان بزرگ کشور نخستین ماه۱۴۰۱ را با افت تولید به پایان رساندند؛ موضوعی که به نظر می‌رسد بیش از چالش‌هایی مانند کمبود نقدینگی و تامین قطعات، با ماجرای کاهش تولید محصولات ناقص در ارتباط است. بنابر آمارهای «کدال»، تولید سه خودروساز بزرگ با افت ۳۱درصدی روبه‌رو شده است. طبق وعده دولت قرار است امسال ۶/ ۱میلیون دستگاه خودرو تولید شود.

مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی به مزایای اقتصادی اسقاط وسایل نقلیه فرسوده پرداخته است. آن طور که کارشناسان بازوی پژوهشی مجلس عنوان کرده‌اند توجه به اسقاط خودروهای فرسوده می‌تواند سالانه حدود ۵۷۵‌میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی از محل کاهش مصرف سوخت ایجاد کند.

اگر تا دیروز خودروسازان تحت‌فشار نهادهای نظارتی و برخلاف میل باطنی اقدام به حذف برخی از محصولات خود از خطوط تولید می‌کردند، این رویه از سال گذشته تغییر کرده و کنار گذاشتن خودروها به امری خودخواسته تبدیل شده است.

با احتمال لغو تحریم‌ها، مشارکت‌های خارجی خودرو چگونه خواهد بود؟ آیا شاهد بازگشت بازیگران قدیمی صنعت خودرو خواهیم بود یا بازیگران جدیدی وارد عرصه تولید در کشور می‌شوند؟

طبق روایت پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، روند کاهش موجودی انبار خودروسازان، در آخرین ماه سال گذشته هم ادامه داشته و حتی سرعت آن نیز بیشتر شده است.

حذف قرعه‌کشی در سال‌جاری با رشد قیمتی محصولات خودرویی محقق خواهد شد؟ با توجه به رشد تقاضای فزاینده در بازار و عدم‌تناسب آن با تولید و عرضه، با حذف قرعه‌کشی خودرو، چه روشی جایگزین فروش محصولات خودرویی خواهد شد؟ و دست آخر اینکه حذف قرعه‌کشی خودرو با چه تدبیر و برنامه‌ریزی از سوی سیاستگذار وعده داده شده است؟

با تصمیم اپل برای ورود به دنیای خودروسازی، نام چند شریک بالقوه با توانایی ساخت اتومبیل خودران و برقی برای این غول فناوری در رسانه ها مطرح شده است.

وزارت صمت در حالی برنامه تولید یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار دستگاه خودرو را برای سال‌جاری ابلاغ کرده که تحقق این هدف، رشد ۵۰‌درصدی عرضه و حذف احتمالی التهاب بازار را به دنبال دارد، با این حال، ابهام بزرگ این طرح، مساله تقاضا و فروش است.

در حالی طبق فرمان هشت ماده‌ای رئیس‌جمهور، سهام دولتی ایران‌خودرو و سایپا باید حداکثر تا پایان شهریور امسال خصوصی شود که این واگذاری با سه معما روبه‌رو است. معمای اصلی این است که با واگذاری این سهام، آیا دولت از خودروسازی خواهد رفت یا نفوذ خود را هرچند کمرنگ‌تر، اما همچنان حفظ خواهد کرد؟

بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های خودروساز در دو ماه پایانی سال ۱۴۰۰ در حالی از افت تولید و افزایش عرضه خبر می‌دهد که این موضوع بیانگر رویکرد جدید سیاستگذار خودرو مبنی بر توقف تولید محصولات ناقص در خودروسازی‌های کشور است.