فرصت اسقاط تجاری های فرسوده

با توجه به تعداد بالای خودروهای تجاری و عمومی فرسوده به‌خصوص مینی‌بوس، اتوبوس و کامیون و میزان آسیب‌های محیط زیستی، اقتصادی و ایمنی آنها، اسقاط و جایگزینی‌شان یک ضرورت ملی به شمار می‌رود. بیشتر این خودروها از سوخت‌های دیزلی مانند گازوییل استفاده می‌کنند که جدا از افزایش آلودگی هوا، هزینه‌های زیادی را نیز از منظر مصرف سوخت دارا هستند.

بنابراین با توجه به افزایش تولید، فرصت مناسبی به دست آمده تا بتوان خودروهای فرسوده تجاری را از رده خارج کرد. از طرف دیگر آمار سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد ۳۲درصد از ناوگان باری کشور معادل ۱۱۴هزار دستگاه کامیون و ۴هزار و ۲۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده بوده است. ۶۸درصد از مینی‌بوس‌های کشور نیز در سال ۱۴۰۰ فرسوده بوده‌اند.

از نظر زیست‌محیطی هر مینی‌بوس فرسوده سه برابر یک مینی‌بوس عادی هوا را آلوده می‌کند. همچنین از نظر اقتصادی نیز یارانه قابل‌توجهی که این دست از خودروها برای مصرف سوخت بی‌رویه خود استفاده می‌کنند، هزینه‌های زیادی را برای کشور به همراه داشته است. در مورد بقیه خودروهای تجاری نیز وضع بهتر از مینی‌بوس‌ها نیست.

در حال حاضر بخش اعظم ون‌هایی که در حمل‌و‌نقل عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند فرسوده هستند که علاوه‌بر تبعات زیست‌محیطی و اقتصادی می‌تواند جان شهروندان را نیز به خطر بیندازد. دولت می‌تواند از محل افزایش تولید، خودروهای تجاری فرسوده را جایگزین کند. هرچند نه به طور کامل اما تا حد قابل‌توجهی می‌توان از این مسیر مانع ایجاد بحران از ناحیه خودروهای تجاری فرسوده شد. پیش از این و در دولت دوازدهم ابرپروژه اسقاط خودروهای فرسوده سنگین کلید خورد که البته با شروع تحریم‌ها راه به جایی نبرد.

در این طرح قرار بود حدود ۲۰۲هزار دستگاه کامیون فرسوده اسقاط شود. حال باید منتظر ماند و دید دولت سیزدهم که مسائل خودرویی جزو محورهای وعده‌های اقتصادی‌اش است، می‌تواند با استفاده از فرصت افزایش تولید خودروهای تجاری، بخشی از هدف اسقاط این دست از خودروها را محقق کند؟ اما آمار وزارت صمت نشان می‌دهد بیشترین درصد افزایش تولید در حوزه خودروهای تجاری، متعلق به مدل‌های مسافربری‌ (اتوبوس، مینی‌بوس‌ و ون) است که از ۷۶۳ دستگاه در پنج‌ماهه ۱۴۰۰ به هزار و ۸۸۵ دستگاه در مدت مشابه سال جاری رسیده و رشد ۱/ ۱۴۷درصدی را ثبت کرده است.