سرویس تحلیل و گزارش

حدود یک سال از دومین حذف رسمی شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودرو می‌گذرد. در این مدت ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان وظیفه شورای رقابت در تنظیم‌گری بازار را به عهده داشتند. حالا با افزایش قیمت خودرو در بازار و ناکارآمدی بورس کالا در سامان‌دهی بازار، زمزمه بازگشت این شورا از سوی مجلس و قوه قضائیه شنیده می‌شود.

نرخ ارز همواره یکی از فاکتورهای سرنوشت‌ساز در صنعت و بازار خودروی کشور بوده است. با افزایش افسارگسیخته نرخ ارز در روزهای گذشته، بحث‌ها پیرامون تاثیر آن بر بازار خودرو داغ بود. اما صنعت خودروی کشور تا چه اندازه تحت‌تاثیر این موضوع خواهد بود؟

وزارت صمت در حالی از پیش‌فروش تدریجی ۲۰۰هزار دستگاه خودروی خارجی در بورس کالا خبر داده است که با توجه به چالش‌های اقتصادی و تحریمی کشور، تحقق این هدف با چالش‌های مختلفی مواجه است. «تحویل خودروها در موعد مقرر» و همچنین «قیمت تمام‌شده محصولات وارداتی» دو چالش عمده در این زمینه خوانده می‌شود. از سوی دیگر همراه با سابقه انباشت تعهدات معوق خودرو، اعتمادسازی نسبت به پیش‌فروش‌ها نیز باید مورد توجه سیاستگذار قرار گیرد.

تالار خودروی بورس کالا این روزها با رونق بیشتری مواجه است، خودروهای جدید با سرعت بیشتری وار د بورس کالا می‌شوند که این شامل خودروهای پرتقاضا هم می‌شود

در حالی انتظار می‌رفت با عرضه خودروهای داخلی در بورس کالا، سایه سیاست‌های دستوری از سر صنعت و بازار خودرو کشور تا حد زیادی کمرنگ شود، رفتارها و بخشنامه‌های اخیر در این ماجرا، تردیدهایی جدی را بابت تعدیل این سیاست‌ها ایجاد کرده است.

حواشی به‌وجودآمده در عرضه محصولات گروه بهمن، منجر به برگزاری جلسه‌ای مشترک بین وزارت صمت و بورس کالا با محوریت عرضه خودرو در بورس شد.

در شرایطی که قیمت خودرو این روزها در حال فتح مرزهای جدید است به نظر می‌رسد مجلس در مقام قانون‌گذار و سیاستگذار در مقام اجرا، با نوعی سردرگمی در مواجهه با وضعیت کنونی روبه‌رو هستند.

آمار مالکیت خودرو در حالی برای اولین‌بار از سوی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اعلام شد که طبق آن، ۵۰درصد از خانوارهای کشور فاقد خودروی شخصی هستند.

موضع‌گیری اخیر چین علیه تمامیت ارضی ایران این پرسش را مطرح کرد که وزارت صمت در واکنش به این اقدام مداخله‌جویانه، واردات خودرو از این کشور را همچون فرانسوی‌ها ممنوع می‌کند؟

تب خصوصی‌سازی خودروسازان در حالی این روزها بار دیگر اوج گرفته است که به نظر می‌رسد دو وزارت‌خانه امور اقتصادی و دارایی و صمت، پلن جداگانه‌ای برای شکست تابوی واگذاری سهام دارند؛ وزارت اقتصاد بر همزمانی حذف قیمت‌گذاری دستوری و خصوصی‌سازی تاکید دارد، حال آنکه وزارت صمت در حوزه قیمت‌گذاری فعلا برنامه‌ای جز سپردن خودروهای داخلی به بورس کالا ندارد.

خصوصی‌سازی خودروسازان با صدور مجوز واگذاری سهام پارس‌خودرو کلید خورد. پس از کش‌وقوس‌های فراوان در بیش از یک دهه گذشته، بالاخره طلسم خصوصی‌سازی با صدور مجوز برای واگذاری سومین خودروساز بزرگ کشور شکسته شد.

شاخص تورم تولید خودرو حدفاصل ابتدای۹۶ تا انتهای تابستان۱۴۰۱ نشان می‌دهد خودروسازان از منظر هزینه تولید، بهترین دوران را در سال برجام تجربه کردند. کاهش تورم تولید خودروسازی در سال۹۷ ریشه در باز شدن فضای بین‌المللی، افت انتظارات تورمی، افزایش تولید و کاهش هزینه سربار و البته آرامش در بازار ارز داشته است.

با افزایش سرعت ورود خودروهای داخلی به بورس ‌کالا، حالا این پرسش مطرح است که بورسی شدن خودرو آیا هدف غایی دولت در عرضه خودرو به بازار است یا این روش اولین گام برای آزاد‌سازی قیمت خواهد بود؟ گرچه از ابتدای عرضه محصولات خودرویی در بورس کالا از این راه به‌عنوان مسیری موقت یاد می‌شد، ولی به نظر می‌رسد هم‌اکنون سیاستگذار برنامه‌ریزی بلندمدتی برای ورود بیشتر محصولات، به تالار شیشه‌ای دارد.

گزارش هشت‌ماهه عملکرد سه شرکت‌ خودروسازبزرگ کشور، از رکوردشکنی ۱۵درصدی تولید خودروی سواری حکایت دارد. بر این اساس تولید ماهانه نیز رشد ۱۷درصدی را به خود می‌بیند. حذف خودروهای ناقص از خط تولید خودروسازان، عرضه در بورس کالا و همچنین همکاری قطعه‌سازان از مهم‌ترین دلایل رشد تولید خودرو خوانده می‌شود.

در شرایطی با گذشت حدود سه‌ماه از ابلاغ آیین‌نامه، هنوز خودرویی وارد بازار نشده است که وزیر صمت روز گذشته از احتمال شکل‌گیری رانت در بازار آتی وارداتی‌ها خبر داد.

از ابتدای دولت سیزدهم موضوع واگذاری سهام دولتی خودروسازی‌ها یکی از محورهای اساسی برنامه‌های دولت بود. با‌این‌حال موانع زیادی بر سر راه نیل به این هدف وجود داشت که موجب شد برای واگذاری خودروسازها تاکنون قدمی برداشته نشود و حتی آخرین اظهارنظرها مبنی بر آن بود که به جای واگذاری سهام دولت در خودروسازی‌ها، با حفظ این سهام حاکمیت شرکتی در این شرکت‌ها تصحیح شده و دولت به اندازه سهام خود در آنها دخالت داشته باشد.