دستیابی به دانش فنی تولید نوعی فولاد برای صنعت خودروسازی

به گزارش کارپرس، دکتر یوسف پاینده و دکتر بهمن میرزاخانی از اعضای هیئت علمی گروه مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه اراک و با همکاری مهندس عیسی‌خانی دانشجوی کارشناسی ارشد گرایش شناسایی و انتخاب مواد به دانش فنی یک نوع فولاد TRIP دست یافتند.

فولاد TRIP نوعی از فولادهای پیشرفته پراستحکام است که به طور همزمان استحکام و انعطاف‌پذیری بالا از خود نشان می‌دهند. بیشترین کاربرد این نوع از فولاد در صنعت خودروسازی است؛ چرا که هم کارآمد از لحاظ مشخصات مکانیکی است و هم به دلیل عناصر آلیاژی بسیار اندک بسیار مقرون به صرفه است.

این دانش که ناشی از طراحی انتخاب عناصر آلیاژی و فولادسازی، ریخته‌گری، کار گرم و عملیات حرارتی نهایی است و منجر به تولید قطعاتی شده است که در مقیاس صنعتی قابل استفاده است.

همچنین استحاله ناشی از تغییر شکل پلاستیک، به تبدیل آستنیت باقیمانده ناپایدار به مارتنزیت در حین تغییر شکل در دمای اتاق برمی‌گردد. این خاصیت به فولادهای TRIP اجازه می‌دهد که شکل‌پذیری مناسب با ماندگاری در استحکام بالا را به‌طور همزمان داشته باشند. عناصر آلیاژی اصلی این فولادها به طور کلی شامل کربن، سیلیسیم و منگنز بوده و مجموع این عناصر به طور معمول بالای پنج درصد است.

هدف از این پژوهش تولید فولاد TRIP منگنز پایین در مقیاس صنعتی است. بدین منظور دو ترکیب شیمیایی متفاوت طوری انتخاب شد که مجموع عناصر آلیاژی اصلی کمتر از ۴ درصد باشد. پس از آماده‌سازی مذاب، دو شمش به مقطع ۱۵ در ۱۵ و طول تقریبی ۶۰ سانتی متر ریخته‌گری شد. از آنجا که عملیات ترمومکانیکال چالش اصلی تولید این نوع فولادها به شمار می‌رود، ابتدا دما و زمان کار گرم بهینه شد و سپس شرایط عملیات حرارتی نهایی مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت دما و زمان بهینه در هر دو مرحله و به صورت تابعی از ضخامت به‌دست آمد.

بر اساس اعلام روابط عمومی وزارت علوم، این پروژه در مقیاس نیمه‌صنعتی انجام شده است و قابلیت صنعتی شدن را داراست. لذا افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در این صنعت را دارند، دانش فنی این دستاورد برای آنان موجود است.

منبع: ایسنا