هنوز زمان توقف تولید پراید فرا نرسیده است

به گزارش کارپرس، تجارت موفق اصول و روش های خودش را دارد، هیچ بنگاه تجاری را نخواهید یافت که با وجود مشتری، کالایش را از چرخه تولید خارج کند و در صنعت خودرو نیز بزرگان این حوزه با ارائه ی فیس لیفت ها و در پیش گرفتن رویه ی رفع اشکالات، ارتقاء کیفی و تغییر در طراحی ظاهری محصول، خودروهای خود را بر روی یک پلتفرم و با تنوع بسیار سالها به بازار عرضه می کنند. این رویه برای هر محصولی تا کاهش معنا دار تقاضا و البته وجود کالای جایگزین ادامه خواهد داشت.

پراید و کودتا بر علیه پیکان!

خودروی پراید از همان ابتدای معرفی به بازار ایران مشتاقان فراوانی را جذب خود کرده است و یکی از مهمترین عوامل موفقیت این خودروی پائین رده، جایگزینی مناسب آن با پیکان بود، پیکانی که خود بواسطه ی چندین دهه تولید به نوعی به سلطان جاده های ایران تبدیل شده بود نتوانست در مقابل کودتای نامحسوس پراید تاب بیاورد و در کمتر از چند سال عطای بازار ایران را به لقایش بخشید و برای همیشه به موزه ی محصولات ایران خودرو پیوست. با اندکی تأمل در سرنوشت پیکان براحتی می توان دریافت که قبل از مسائلی همچون قوانین و استاندارهای تولید آنچه موجب خروج پیکان از چرخه ی تولید گردید کاهش محسوس تقاضا و وجود یک جایگزین سرسخت بنام پراید بوده است.

نوستالوژی پرایدی!

پراید از زمان تولد رسمی اش  در ایران که به سال 72 باز می گردد، چرخه ی باز طراحی و تولید مفصلی را پشت سر گذاشته است و همین امروز نیز با وجود تولید ده ها مدل خودروی مختلف داخلی و واردات صدها مدل خودرو ی خارجی میان و بالا رده در ایران، پراید به گواه آمار همچنان وام دار لقب پیکان یعنی سلطان بی رقیب جاده های ایران بوده و توانسته به رویای ماشین دار شدن صدها هزار خانواده ی ایرانی جامه ی عمل بپوشاند!  خاطرات شیرین ایرانیان با پراید بی شک بسیار بیشتر از خاطرات تلخی است که این خودروی تاریخی برای ایرانیان ساخته است اما با وجود تاثیر جدی این محصول در ایجاد و حفظ اشتغال و تامین ارزش افزوده ی سرشار اقتصادی برای صنعت کشور، پراید همچنان درگیر حاشیه های رسانه ای زیادی است!

ارتقاء ایمنی

یکی از مهمترین انتقاداتی که دامن این خودرو را گرفته، مسئله ی ایمنی است، البته این انتقاد تا قبل از سال 89 بشکلی جدی به پراید وارد بوده است اما نظارت های قانونی نهادهای مربوطه و البته نیازسنجی های صورت گرفته در نهایت منجر به ایجاد پروژه ی ارتقاء ایمنی پراید در سایپا گردید.

براساس اعلام شرکت سایپا در این پروژه اتاق پراید به لحاظ ایمنی دستخوش بازطراحی قرار گرفت و نقاط ضعف جدی آن در ستونها و مقاومت بدنه در تصادفات جلو و جانبی که پس از مطالعه روی تصادفات استخراج شده بود با طراحی 65 قطعه ی جدید رفع گردید. اما پس آن نیز انتقادات پرایدی همچنان ادامه یافته است. انتقاداتی که به نظر می رسد بیشتر بواسطه ی اظهارنظرهای غیر دقیق و احساسی نشأت گرفته از آمار تصادفات به نسبت بالای این خودرو صورت می گیرد!

آمار تصادفات و نقش آن در شکل گیری انتقادات

برای روشن شدن موضوع به یکی از آمارهای موجود تصادفات اشاره می کنیم. در این آمار پراید با حدود 24.01 درصد صدر نشین جدول است و کامیون ها نیز با 4.2 درصد در ردیف انتهایی جدول قرار گرفته است. همین صدر نشینی پراید خود یکی از عوامل بروز انتقادات گسترده به این خودروی نام آشنای ایرانی است!  صرف نظر از اینکه به طبع شخص پراید هرگز نمی تواند بتنهایی به آغوش تصادف و مرگ بشتابد و عوامل دیگری همچون جاده و رانندگی نقش بسزایی در بروز تصادفات دارند، ذکر این نکته ی مهم ضروری است که با توجه به کثرت وجود پراید در کشور با نزدیک به شش میلیون دستگاه و آمار حدود یک میلیونی کامیون ها، یک حساب سرانگشتی نشان می دهد که آمار تصادفات کامیون ها به فرض تعداد مساوی هر دو خودرو در کشور نه تنها به اندازه ی پراید بلکه حدود یک درصد نیز بیشتر است!  بنا بر این اگر قرار باشد صرفا بواسطه ی آمار تصادف یک خودرو را نا ایمن بنامیم براحتی می توان لقب "قاتل پا گنده" را به کامیون ها نسبت داد!

پراید خودرویی شهری

از سوی دیگر نکته ی قابل اشاره در مورد پراید شهری بودن این خودرو است. پراید اساسا با کاربری شهری و به عنوان خودرویی کوچک و کم مصرف طراحی شده، اما متاسفانه به جهت عدم فرهنگسازی مناسب و از سوی دیگر با توجه به اینکه مشتریان این خودرو به جهت سهل الوصول بودن آن از اقشار کم درآمد جامعه بشمار می روند و اصولا این افراد ترجیح می دهند برای مدیریت هزینه ها، سفر های بین شهری را نیز با خودروی شخصی خود انجام دهند، این خودرو تبدیل به یکی از بحران های جاده ای کشور شده است! عاملی که خود تقصیری در بروز حادثه ندارد واساسا برای تصادفات جاده ای بهینه نشده است! مسئله ی شهری بودن پراید آنقدر جدی بوده است که در پاره ای اوقات طرح هایی با عنوان جلوگیری از ورود این خودرو به جاده ها مطرح شده، طرح هایی که به جهت عقلایی نبودن و فقدان ضمانت اجرایی در حد پیشنهاد باقی مانده است.

بی تردید با درنظر گرفتن شهری بودن این خودرو و البته امکانات آن در رده ی قیمتی زیر 20 میلیون تومان، پراید بهترین گزینه برای ورود افراد کم درآمد برای پیوستن به جمع رانندگان بشمار می رود.  بنا بر این توقع اینکه این خودرو بدون در نظر گرفتن شرایط اجتماعی مصرف کنندگان و عدم جایگزینی مناسب در همین رده ی قیمتی و ارائه ی امکانات و ایمنی بیشتر با ویژه گی مقاومت و نجات جان سرنشینان در تصادفات جاده ای، امری کاملا غیر منطقی به لحاظ اهداف تجاری و حتی اجتماعی به نظر می رسد.

وجود تقاضا، نبود جایگزین

البته مسئولین سایپا و وزارت صنعت نیز بر این نکته اشاره دارند که خودروی پراید قطعا تا زمان معرفی جایگزین مناسب با قیمت یکسان و یا نزدیک به قیمت پراید از چرخه ی تولید خارج نخواهد شد. بطوری که دکتر جمالی مدیرعامل گروه خودرو سازی سایپا در پاسخ سوال خبرنگار کارپرس مبنی بر اینکه آیا برای توقف تولید پراید ضرورتی وجود دارد می گوید:  با توجه به اینکه خودروی پراید تمامی استانداردهای اجباری موجود را پاس می کند و از سوی دیگر تقاضای بسیاری که برای خرید این خودرو وجود دارد، این شرکت تا زمان وجود تقاضا در بازار و توانایی پاسخگویی به استاندارهای موجود در چرخه ی تولید باقی مانده و شرکت سایپا به درخواست های خرید مردم پاسخ خواهد داد. وی همچنین در خصوص قوانین موجود برای توقف تولید خودروهایی که از زمان تولید اولیه ی آن 10 سال می گذرد، می گوید: اگر خودرویی فیس لیفت نشود و یا نتواند استانداردهای لازم را پاس کند، بی تردید امکان شماره گذاری را نخواهد یافت، اما پراید در مدت زمان تولید با بازطراحی و ارتقاء پی در پی همواره توانسته است استاندارهای لازم را رعایت کند. از سوی دیگر سایپا تاکنون نتوانسته است در بازارهای جهانی خودرویی با ویژه گی های برتر فنی و قیمتی نسبت به پراید را جهت جایگزینی بیابد، بنا براین به عنوان یک وظیفه ی ملی تا زمان وجود تقاضا و یا امکان جایگزینی مناسب این شرکت با افزایش کیفی و ایمنی پراید به درخواست های خرید این خودرو پاسخ خواهد داد.

وی همچنین می افزاید سایپا آمادگی دارد، استاندارد های 11 گانه ی جدید سازمان استاندارد را در پراید اجرایی کند.

از سوی دیگر محمدرضا فیاض، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، تاکید کرده است به جهت آنکه خودروی پراید همچنان متقاضی دارد تا آن زمان که جایگزین مناسبی برای آن ارائه نشود، تولید آن ادامه خواهد داشت. وی همچنین می گوید دو اصل استانداردسازی و کشش بازار بر ادامه تولید خودروهای قدیمی موثر خواهد بود.

فرهنگ رانندگی

با این توصیف، اگر چه یکی از مهترین ویژه گی خودروهای روز قابلیت حفظ جان سرنشین در تصادفات رانندگی بشمار می رود اما نمی توان رابطه ی بین قیمت و ایمنی را در این خصوص نادیده گرفت. بنا بر این صرفا جدید بودن پلتفرم نمی تواند به معنای ایمن بودن آن خودرو تلقی گردد بطوری که نمونه ی ملموسی از این مثال را می توان در خودروی رنو کوئید یافت که با وجود پلتفرم جدید و قیمت اعلامی حدود 30 میلیون تومانی آن در بازار ایران، تاکنون نتوانسته حتی یک ستاره ی ایمنی از موسسات معتبر دریافت کند. لذا هر پلتفرمی را می توان در هر بازه ای از زمان با رفع اشکالات و ارتقاء ایمنی بهینه تر ساخت. از جهت دیگر نیز شاید بتوان مهم ترین ضرورت امروز جاده های ایران را ارتقاء فرهنگ رانندگی و رعایت اصول رانندگی ایمن نامید که علت عمده ی تصادفات جاده ای را به خود اختصاص داده است.

اگر فرهنگ رانندگی ایمن توسعه نیابد، پراید که هیج، مازراتی نیز نخواهد توانست جان سرنشینان را تضمین کند!